برتامه اورژانس اجتماعی تلفیقی از چهار فعالیت: ۱-مداخله در بحران فردی، خانوادگی و اجتماعی(مرکز اورژانس اجتماعی)، ۲-خط تلفن اورژانس اجتماعی (۱۲۳)، ۳-خدمات سیار اورژانس اجتماعی و ۴-پایگاه خدمات اجتماعی است.
در این برنامه ویژگی مهم ارائه خدمات اجتماعی یعنی : "تخصصی بودن"، "بموقع بودن" و "در دسترس بودن" مدّ نظر قرار گرفته است تا از این طریق ارائه خدمات اجتماعی به مردم در سازمان بهزیستی کشور "محدود به زمان و مکان" نگردد و "رویکرد مددکاری اجتماعی فعال" جایگزین رویکرد غیر فعال شود.
برنامه اورژانس اجتماعی در سال ۱۳۷۸ در سازمان بهزیستی کشور آغاز شد و در خرداد ماه ۱۳۹۲ آیین نامه آن با عنوان «آئین نامه ارایه خدمات فوریت های اجتماعی» به تصویب رسید و در بهمن ماه ۱۳۹۲ «مرکز هماهنگی فوریتهای اجتماعی» به عنوان مرکزی مستقل افتتاح شد.
گروههای هدف اورژانس اجتماعی شامل افراد زیر هستند:
- همسران آزاردیده و کودکان آزار دیده.
- زنان و دختران آسیب دیده اجتماعی
- دختران و پسران فراری از منزل
- افرادی که قصد خودکشی دارند یا اقدام به خودکشی کرده اند
- خانواده های درگیر در بحران های مختلف.
در حال حاضر( سال ۱۳۹۹) ۳۵۸ مرکز اورژانس اجتماعی با ۲۹۷ خودرو مناسب سازی شده و ۱۰۲ خودرو سواری استجاری فعال در کشور خدمت رسانی می نمایند. پایگاه خدمات اجتماعی در مناطق آسیب خیز و حاشیه شهرها ۲۳۸ مرکز فعال می باشد.
مرکز مداخله در بحران فردی، خانوادگی و اجتماعی «اورژانس اجتماعی»
این مرکز به عنوان مرکز محور در این برنامه می باشد که دارای ۲ بخش تخصصی و نگهداری موقت می باشد. که از سال ۱۳۸۷ در کشور شروع به فعالیت نمود .
افراد می توانند به صورت خود معرف و یا معرفی از طریق مراجع قضایی، انتظامی و ... به مرکز مراجعه نمایند و از خدمات این مرکز به صورت رایگان و شبانه روزی بهره مند گردند.
در این مرکز پس از پذیرش، ارزیابی های تخصصی و اجتماعی، روانشناختی، بهداشتی و درمانی، حقوقی توسط تیم تخصصی که متشکل از مسؤول مرکز، مددکار اجتماعی، روانشناس، روانپزشک و مشاور حقوقی است، صورت می گیرد. سپس با توجه به ارزیابی های صورت گرفته و متناسب با نوع مشکل / نیاز مراجع، نسبت به ارایه خدمات تخصصی به افراد اقدام می گردد.
خدمات تخصصی این مرکز شامل خدمات مددکاری اجتماعی، خدمات روانشناسی، روانپزشکی ، خدمات بهداشتی و درمانی، خدمات حقوقی و خدمات آموزشی و تربیتی می باشد.
زنان و دختران در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی می توانند به مدت ۳ روز و حداکثر ۲۰ روز از خدمات نگهداری موقت استفاده نمایند. که این مدت با تایید تیم تخصصی مرکز برای یک دوره دیگر قابل تمدید می باشد.
۲) خط تلفن اورژانس اجتماعی ۱۲۳
با توجه به وظایف سازمان بهزیستی کشور در خصوص لزوم حمایت از افراد در معرض آسیب اجتماعی به منظور دستیابی آسان و سریع به خدمات سازمان بهزیستی توسط گروه هدف سازمان خط تلفن ۱۲۳ راه اندازی گردید.
افراد با گرفتن شماره ۱۲۳ می توانند با کارشناسان متخصص ارتباط تلفنی داشته باشند و مسایل و مشکلات را بیان نموده و خدمات تخصصی دریافت نمایند.
کارشناسان این خط متشکل از مددکاران اجتماعی و روانشناسان آموزش دیده می باشند که بصورت شبانه روزی نسبت به ارایه خدمات تخصصی به گروههای هدف (افراد در معرض آسیب یا آسیب دیده اجتماعی) اقدام می نمایند و در صورت نیاز آنان را جهت مداخلات اجتماعی، روانی و حقوقی به مراکز مداخله در بحران فردی، خانوادگی و اجتماعی و در صورت نیاز به مداخلات در محل ( منزل ،مدرسه ، بیمارستان و ...) به واحدهای خدمات اجتماعی سیار ارجاع می دهند.
از جمله خدمات دیگر که توسط کارشناسان خط ۱۲۳ ارایه می شود، ارجاع تماس گیرندگان به مراکز تابعه سازمان (توانبخشی، پیشگیری و اجتماعی) می باشد.
۳) خدمات سیار اورژانس اجتماعی
با توجه به نیاز افراد در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی به خدمات سازمان بهزیستی و در جهت جلوگیری و رفع مشکلات و آسیب های اجتماعی خدمات سیار اورژانس اجتماعی با سه ویژگی خاص «به موقع بودن» ، «تخصصی بودن» ، «در دسترس بودن»، بصورت شبانه روزی و رایگان شروع به فعالیت نمود.
تیم تخصصی مستقر در این خودروها متشکل از مددکار اجتماعی و روانشناس با استقرار بصورت متناوب و موقت در نقاط پر تراکم جمعیتی و آسیب زا به ارایه خدمات به افراد مشمول می پردازد. کارشناسان از طریق گشت زنی و جستجو در محدوده استقرار خودرو به شناسایی و جذب و هدایت افراد پرداخته و نسبت به ارایه خدمات تخصصی در محل به آنان اقدام می نماید.
همچنین کارشناسان این خودروها در صورت تماس از طریق خط ۱۲۳ و اعلام موارد اورژانسی نسبت به مراجعه به محل تعیین شده جهت پذیرش و ارایه خدمات لازم به افراد مشمول اقدام می نمایند. در صورت نیاز به سایر خدمات به مرکز مداخله در بحران فردی، خانوادگی و اجتماعی، ارجاع داده می شوند.
در صورتیکه افراد نیاز به سایر خدمات سازمان بهزیستی از جمله مراکز ترک اعتیاد، سالمندان ، معلولین، بیماران روانی مزمن، کودکان بی سرپرست و بدسرپرست و ... داشته باشند به این مراکز ارجاع داده می شوند. در حال حاضر تعداد ۲۹۸ خودرو در کل کشور فعالیت می نمایند.
پایگاههای خدمات اجتماعی
پایگاههای خدمات اجتماعی با هدف توانمند سازی ساکنین سکونتگاههای غیر رسمی و کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی در این مناطق شروع به فعالیت نموده است . از جمله اهدافی که بصورت اختصاصی به آن توجه شده است عبارتند از:
· شناسایی مسایل و مشکلات گروههای هدف.
· ارتقاء سلامت اجتماعی، کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی.
· آگاه سازی گروههای هدف در جهت شناخت نیازها و مشکلات آنها.
· آشنایی گروههای هدف با امکانات موجود.
· دسترسی برابر به خدمات اجتماعی.
· گسترش روحیه خودباوری و خود اتکایی.
· ایجاد زمینه مشارکت مردم و سازمانهای غیردولتی.
این پایگاهها که از بهمن ماه سال ۸۵ شروع به کار نموده است. در این پایگاه ها گروههای هدف برنامه اورژانس اجتماعی شناسایی و پس از ارائه خدمات تخصصی توسط مددکاران اجتماعی و روانشناسان به گروههای هدف در محل، در صورت نیاز به خدمات سایر مراکز سازمان بهزیستی به واحدهای ذیربط ارجاع داده می شوند.
نظر شما